Yemeklerden sonra uyku hali, halsizlik, yorgunluk gibi şikayetleriniz varsa dikkat!
Ülkemizde %14 civarında görülen diyabet diğer adıyla şeker hastalığı sayısı her geçen gün artıyor. Diyabet bir metabolizma hastalığı olduğundan ve tüm sistemi etkilediğinden dolayı ülkemizde ve dünyada hem korunmaya hem de tedaviye yönelik çalışmalar yapılıyor.
Şeker Hastalığı Nedir?
Şeker hastalığı vücutta özellikle midenin alt kısmında yer alan pankreas organının insülin salgılayamaması veya salgıladığı insülinin vücudumuzda etki etmemesinin neticesinde oluşan kan şekeri yüksekliği olarak tanımlanıyor. Şeker Hastalığı damar ve sinir yumağını tutan saçımızdan ayak tırnağına kadar bütün doku ve organları etkileyen çok ciddi bir hastalıktır.
Tip 1 ve Tip 2 diyabetin belirtileri nelerdir?
- Çok su içmek,
- Çok idrara çıkmak,
- Kaşıntı,
- Acıkma hissi,
- Yemek yemesine rağmen kilo kaybı gibi belirtileri olmaktadır.
Diyabet hastalığının ortaya çıkma nedenleri nelerdir?
Diyabetin tipleri mevcut; Tip 1 diyabeti vücudun kendi kendine otoimmün bir hadise ile pankreasın yıkama uğraması sonucunda insülin sektede edememesidir. Tip 1 diyabette pankreas çalışmıyor ancak Tip 2 diyabette genellikle obezite yani kilo alımı şişmanlama hareketsiz bir yaşam bol karbonhidratlı şekerli şeyler yeme sonucu ortaya çıkan daha çok insülin direnci ile seyreden bir durumdur. Çocuklarda görülen şeker hastalığı türü Tip 1 olan grup. Tip 1 diyabet daha çok çocuk hastalarda görülüyor.
Tip 1 diyabet zayıf kişilerde özellikle 30 yaşın altında ve ani bir tabloyla, birdenbire ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Kan şekerinin çok fazla yükselmesiyle ortaya çıkıyor, hatta üç yüzlerin üstünde keton koması denilen bir tabloyla karşılaşılabiliyor.
Tip 2’de ise biraz daha yavaş, daha sinsi seyreden bir hastalık tablosu ortaya çıkıyor. Kan şekeri belli bir düzeye gelmeden belirti bile veremeyebiliyor.
Şeker hastalığının tanısı nasıl konuluyor?
Damardan ve aç karnına bakılan kan şekeri düzeyi ile tanısını konuluyor. 8 saatlik bir açlık sonrası 1 gün sonra sabaha bakılan kan şekeri düzeyi 126 nın üzeri ise diyabet yani şeker hastalığı tanısı konuluyor. Veya şeker yükleme testi; 75gr bir şeker solisyonu verip daha sonra ilk 0. dakika ve 2. Saatte bakılan şeker düzeyinde, 2.saatte değer eğer 200 ün üzerinde ise buna da şeker hastalığı tanısı konuluyor. Veya herhangi bir rastlantısal bir şekilde hastanın bakılan kan şekeri 200 ün üzerinde ise birde şeker hastalığının belirtileri varsa bu hastaya da diyabet tanısı konulabiliyor. Hemoglobin A1c denilen son üç aydaki ortalama şekeri gösteren bir tetkik yapılıyor buda %6,5 değeri üzeri şeker hastalığı olarak kabul ediliyor.
Ülkemizde şeker hastalığının artmasının nedenleri nelerdir?
Ülkemizin ortalamasına bakıldığında her 7 kişiden birinde şeker hastalığı görülmektedir. Peki bu oran neden bu kadar yüksek?
Son dönemde fiziksel aktivitelerin azalması, obezite yani kilo alımının fazlalaşması. Rafine gıdaların, şekerli ürünlerin, çok fazla fabrikasyon şekerli unlu gıdaların alınması neticesinde ortaya çıkması artmıştır. Özellikle Tip 2 diyabette beslenme direkt ilişkilidir.
Hangi durumlarda doktora başvurmak lazım?
Özellikle 40 yaşın üstündeki tüm kişilerde 3 yılda 1 açlık kan şekeri ile şeker taraması yapılması öneriliyor. Kişi 40 yaşın altında ve beden kitle indeksi 25 in üzerinde ise, yani kilolu kişilerde, ailelerinde şeker hastalığı veya insülin direnci varsa mutlaka şeker taraması yapılması gerekiyor.
Gizli şeker diye bilinen durum nedir?
Genellikle açlık kan şekeri 100 ila 125 arasında olan kişiler şeker hastalığı adayı oldukları için bunlara gizli şeker deniliyor. Gizli şeker çok önemli bir durum, bunun şeker hastalığına dönüşmesini mutlaka önlemek gerekiyor. Bunun da en önemli yöntemi egzersiz ve diyet, sağlıklı beslenme. Çünkü gizli şeker hastalarında daha bu seviyedeyken bile kalp hastalığı riski artmakta, kılcal damar ve sinir iltihabı durumu bu dönemde bile ortaya çıkabilmektedir. İlerlemesini önlemek için mutlaka diyet, egzersiz, gerekirse bu şekeri biraz geriletebilecek ilaç tedavilerine başlanması gerekmektedir.
Gizli şeker belirti vermeyen bir durum. Ancak nadiren de olsa yemeklerden ortalama iki saat sonra uyku hali, halsizlik, yorgunluk gibi şikayetler olabilmektedir, bu gizli şeker için en önemli ipuçlarından biridir.
