Yanık;Vücut tolere edebileceğinden daha fazla ısı aldığı zaman kişide yanıklar oluşur
Yanıklar şunlarla oluşabilir:
Isı (Termal yanıklar), Kimyasal maddeler, Elektrik,Radyasyon
Termal Yanıklar En sık rastlanan yanık tipidir,
Birinci Derece Yanıklar
Epidermisin sadece yüzeyel kısmı yaralanmıştır,
Cilt kırmızıdır,ağrılı ve bül olmaksızın duyarlıdır
Sıklıkla güneş yanıkları bu gruba girer ve skar gelişmeksizin 7gün içerisinde iyileşirler.
İkinci Derece Yanık
Epidermis ve dermisin bir kısmı yaralanmıştır,yüzeyel ve derin parsiyel olarak ikiye ayrılır.
Cilt altı dokular etkilenmemiştir,
Yüzeyel parsiyel daha çok sıcak su ile oluşur.Kırmızı,ağrılı ve büllü olup 2-3 haftada skarsız iyileşir.
Derin parsiyel sıcak su,buhar,yağ ve alev ile oluşur.Büllü ve çok ağrılı olup 3-8haftada skarlı iyileşir.
Üçüncü Derece Yanık
Tüm dermis ve cilt altı doku yanmıştır,
Deri kavruk,soluk,ağrısız ve kömür haline gelmiştir.
Yaralar iyileşmez,cerrahi onarım ve deri grefti gerekir.Belirgin skar kalır.
Dördüncü Derece Yanıklar
Deriden cilt altı yağ,kas ve kemik dokuya kadar ilerleyen yanıklardır.Hayati tehdit eder ve amputasyon ile birden çok cerrahi girişim gerektirir.
Kritik Yanıklar
Üçüncü derece ve % 10’dan büyük yanıklar,
İkinci derece ve % 25’ten büyük yanıklar,
Kritik ve yaşlı hastalarda orta derece yanıklar;
Yanık merkezi tedavisi gerektirir.
Orta Derece Yanıklar
Üçüncü derece ve %2-10 arası yanıklar,
İkinci derece ve %15-25 arası yanıklar,(10-50 yaş arası) %10-20 10yaş altı 50 yaş üstü
Birinci derece ve %50-75 arası yanıklar;
Hastaneye yatış gerektirir.
Minör Yanıklar
%2’den az üçüncü derece yanıklar,
%15’den az ikinci derece yanıklar, (10-50 yaş arası)
Poliklinik tedavisi gerektirir.
Yanıklarda Neler Yapılmalıdır?
Paniğe engel olunur ve kişinin koşması engellenir, sakinleştirilir.
Hasta veya yaralı battaniye veya bir örtü ile sarılır ve yerde yuvarlanması sağlanır.
Yanık bölgeye en az 20 dakika ılık su tutulur. (bölge çok büyükse önerilmez.)
Ödem oluşma ihtimali göz önünde bulundurularak yüzük, saat, bileklik çıkartılır.
Deri kaldırılmadan yanan yerdeki giysiler çıkartılır veya kesilir.
İlaç ya da yanık merhemi sürülmemelidir.
Su toplamış yerler kesinlikle patlatılmaz.
Yanığın üzeri temiz, nemli bir bez ile örtülür.
Tıbbi yardım istenir (112).
Eğer yanık genişse ve sağlık kuruluşu uzaksa, hasta/yaralı kusmuyor ve bilinci yerinde ise sıvı takviyesi yapılır. ( 1 litre su, 1 çay kaşığı karbonat veya maden suyu)
Sağlık Web Haber
